czwartek, 25 kwietnia 2013

HELENA MNISZKÓWNA - biografia i bibliografia


Urodziła się 24 maja 1878 albo 4 lutego 1880 r.(ta data została podana na płycie nagrobnej) w rodzinie ziemiańskiej na Wołyniu jako Helena Mniszek-Tchórznicka. Kształciła się w domu, znała świetnie cztery języki. W 1899 r. wyszła za mąż – za Władysława Chyżyńskiego, z którym zamieszkała w majątku Platerów na Litwie. Została wdową zaledwie po kilku latach małżeństwa; z dwiema córkami wróciła do rodzinnych Sabni, położonych niedaleko Sokołowa Podlaskiego, i zajęła się pisaniem powieści.

Dzięki wsparciu Bolesława Prusa (przyjaciela stryja Mniszkówny), który stał się pierwszym recenzentem rękopisu „Trędowatej”, oraz finansowej pomocy ojca pisarki książka ukazała się w 1909 r. Choć zebrała krytyczne recenzje, powieść opowiadająca o miłości guwernantki Stefci Rudeckiej i arystokraty Waldemara Michorowskiego zyskała ogromną popularność. Do 1938 r. miała przynajmniej 15 wznowień, została też wielokrotnie przeniesiona na ekran, m.in. przez Jerzego Hoffmana w 1976 r.

W 1910 r. Helena Mniszkówna ponownie wyszła za mąż, za Antoniego Rawicz-Radomyskiego. Początkowo mieszkała wraz z mężem w Rogalach pod Łukowem, tam urodziła bliźniaczki, później razem z rodziną przeniosła się do majątku Kuchary koło Drobina. Choć Radomyski zmarł w 1931 r., pisarka została w tej posiadłości do 1939 r. Gdy Niemcy nakazali jej opuścić dom, wróciła do Sabni.

Na dorobek literacki Heleny Mniszkówny składa się kilkanaście powieści, m.in. „Ordynat Michorowski” (1910), „Panicz” (1912), „Pustelnik” (1919), „Verte” (1921), „Dziedzictwo” (1927), „Magnesy serc” (1930).W 1993 r. wydano po raz pierwszy powieść „Słońce” – na podstawie zrekonstruowanego rękopisu (krążyła legenda, że pisarka kazała się z nim pochować).

Helena Mniszkówna zmarła 18 marca 1943 roku, spoczęła na rodzinnym cmentarzu w Zembrowie.

BIBLIOGRAFIA:

1. Trędowata (1909)
2. Ordynat Michorowski (1910)
3. Zaszumiały Pióra (1911)
4. Panicz, T.1-2 (1912)
5. Książęta boru (1912)
6. Prymicja (nowela) (1912)
7. Gehenna (1914)
8. Czciciele szatana (1918)
9. Verte (1912/20)
10. Pluton i Persefona. Baśń fantastyczna na tle mitologicznym (1919)
11. Pustelnik (1919)
12. Prawa ludzi (1922)
13. Sfinks (1922)
14. Królowa Gizella (1925)
15. Dziedzictwo (1927)
16. Z ziemi łez i krwi (1927)
17. Kwiat magnolii (1928)
18. Powojenni (1929)
19. Magnesy serc (1930)
20. Smak miłości (1938/39)
21. Słońce (1993)

2 komentarze:

  1. Szykuje sie na "Powojennych" :)

    OdpowiedzUsuń
  2. Ja ostatnio widziałam jedną z książek Heleny Mniszek w bibliotecznym kartonie książek do sprzedani za "co łaska". Nie skusiłam się. A teraz trochę żałuję. Chociaż z drugiej strony czerwiec zapowiada się (dla mnie) niezwykle obiecująco więc muszę mieć trochę więcej czasu, żeby wszystkie zaplanowane lektury przeczytać :)

    OdpowiedzUsuń