Stanisław Grzesiuk urodził się 6 maja 1918 w Małkowie koło Chełma – polski pisarz, pieśniarz (zwany również bardem z Czerniakowa), z zawodu elektromechanik.
Jego ojciec był z zawodu ślusarzem, pracował w fabryce parowozów. Matka pochodziła nie zarabiała, pracowała zajmując się domem. Od 1920 kiedy jego rodzice przenieśli się do Warszawy, do 1940 był mieszkańcem stołecznego Czerniakowa, dzielnicy zamieszkiwanej przez warszawską biedotę.
Po wybuchu wojny nadal mieszkał w Warszawie. Zaangażował się w walkę z niemieckim okupantem, działając w nowo powstałych polskich podziemnych siłach zbrojnych. Poszukiwany przez Gestapo za posiadanie broni. Aresztowany i wysłany na roboty przymusowe do Niemiec, w okolice Koblencji, następnie zesłany do obozu koncentracyjnego w Dachau za pobicie gospodarza niemieckiego i ucieczkę z jego gospodarstwa.
Po kilkumiesięcznym pobycie w Dachau (4 kwietnia-16 sierpnia 1940) przeniesiono go do Mauthausen-Gusen, gdzie przebywał do 5 maja 1945, tj. do momentu wyzwolenia obozu przez wojska amerykańskie. Przebywał w „starym obozie” Mauthausen, a od 1941 został przeniesiony do nowego „Gusen I”.
9 lipca 1945 wrócił do kraju. W 1946 ożenił się, miał dwoje dzieci – córkę Ewę i syna Marka. Od 1947 chorował na gruźlicę płuc, będącą konsekwencją pobytu w obozach. Przeszedł dwie operacje. Zmarł w 1963 na tę chorobę.
Po wojnie Grzesiuk rozpoczął karierę pisarską. Znajomi skłonili go, aby opisał swoje barwne przeżycia, o których często im opowiadał. W 1958 zadebiutował powieścią "Pięć lat kacetu", w której opisał swój pięcioletni pobyt w obozach koncentracyjnych. Barwny, choć prosty język, wartka akcja i wszechobecny humor, jakim jest przesycona ta książka, uczyniły go sławnym.
Kolejna autobiograficzna powieść "Boso, ale w ostrogach" (1961) przenosi czytelnika do przedwojennego Czerniakowa, dzielnicy warszawskiej biedoty, w której autor dorastał. Grzesiuk ponownie zapisał barwne opowieści z sugestywnie odmalowanym klimatem warszawskich „szemranych” dzielnic, opisem warunków życia w jakich dorastał oraz humorem. Powieść ta została zaadaptowana przez Barbarę Borys-Damięcką pod tytułem „Ballada czerniakowska” i wystawiona jako spektakl teatralny w reżyserii Tadeusza Wiśniewskiego.Trzecia książka, wydana dopiero w rok po śmierci pisarza "Na marginesie życia", jest relacją jego zmagań z gruźlicą w obliczu śmierci. Ale nawet wtedy Stanisław Grzesiuk jest sobą. Twardy, pełen przewrotnego humoru żyje, dopóki może.
Oprócz pisarstwa parał się też popularyzowaniem przedwojennego folkloru stolicy i gwary warszawskiej, wykonywał uliczne pieśni warszawskie. Grywał na bandżoli i mandolinie. Do najpopularniejszych piosenek przezeń wykonywanych należą: Czarna Mańka, Siekiera, motyka, Bujaj się Fela, Bal na Gnojnej, Ballada o Felku Zdankiewiczu, Komu dzwonią, "U cioci na imieninach" oraz "Nie masz cwaniaka nad warszawiaka".
Stanisław Grzesiuk zmarł 21 stycznia 1963 roku
[źródło]
BIBLIOGRAFIA:
1. (1958) Pięć lat kacetu
2. (1961) Boso, ale w ostrogach
3. (1964) Na marginesie życia
4. (1963) Za drutami (antologia)
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz