czwartek, 2 stycznia 2014

MAREK HŁASKO - biografia i bibliografia

Marek Hłasko urodził się 14 stycznia 1934 roku w Warszawie jako jedyny syn Macieja Hłaski i jego żony Marii Łucji z domu Rosiak. Początkowo Hłasko mieszkał z rodzicami w Złotokłosie, później w Warszawie. W rodzinie Hłasków dzieci chrzczono stosunkowo późno – przyszły pisarz został ochrzczony 26 grudnia 1935 w Kościele Najświętszego Zbawiciela w Warszawie. Podczas chrztu na pytanie „czy wyrzekasz się złego ducha” odpowiedzieć miał „nie”, co przytaczano później jako dowód jego trudnego charakteru.



Rodzice rozwiedli się w 1937. Ojciec ożenił się ponownie rok później, zmarł 13 września 1939. Matka z synem zostaje sama i podczas okupacji prowadzi stragan z żywnością. Poznaje wtedy sporo starszego od siebie Kazimierza Gryczkiewicza, z którym w 1949 roku weźmie ślub, źle zresztą przyjęty przez dorastającego syna jedynaka. W czasie powstania warszawskiego, które nie znalazło znaczącego odbicia w pamięci dziesięcioletniego Marka i potem w jego twórczości, przepada mieszkanie Hłasków przy ulicy Ciepłej 10, cały dobytek i wszystkie dokumenty.

W styczniu 1946 roku osiadają z matką i jej przyjacielem Kazimierzem na dłużej we Wrocławiu, gdzie Marek po wielu perturbacjach w czerwcu 1949 kończy - z miernymi ocenami - szkołę powszechną, a 2 lipca tegoż roku Maria Hłasko sfinalizuje swój związek z przyzwoitym i opiekuńczym panem Kazimierzem. Marek od września 1950 zamieszkuje w Warszawie, pod opieką ciotki Jadwigi Oraczewskiej, mieszka w internacie przy Tarczyńskiej. Nie zagrzewa jednak długo miejsca w Państwowym Liceum Techniczno-Teatralnym przy ulicy Konopnickiej 6. Jest uczniem tak niekonwencjonalnym i niesubordynowanym, że już pod koniec grudnia zostaje uchwałą Rady Pedagogicznej usunięty ze szkoły, która mu się w sumie podobała i stwarzała możliwości ciekawej pracy. Wraca na ostatni rok do domu, do Wrocławia.

Mając 16 lat ukończył kurs prawa jazdy i zaczął pracować jako kierowca ciężarówki. 28 września 1950 został przez Sąd Grodzki we Wrocławiu skazany na dwa miesiące pracy z potrąceniem 10% zarobków (podstawą prawną było naruszenie artykułu 7 punkt 2 ustawy o zabezpieczeniu socjalistycznej dyscypliny pracy - opuszczenie jednorazowo bez usprawiedliwienia czterech lub więcej dni pracy).

Szansą na wyrwanie się z ogłupiającego zajęcia było pisanie. Pisać zaczął w 1951 – na ten rok sam datował swoje pierwsze opowiadanie - "Bazę Sokołowską". W czasie pracy w Metrobudowie został korespondentem terenowym "Trybuny Ludu". Pod koniec 1952 zdecydował się przedstawić fragmenty swojej powieści Bohdanowi Czeszce. Ten odpowiedział listem datowanym na 3 grudnia tego samego roku, w którym krytycznie omówił nadesłane próby literackie, zwracając jednak uwagę na talent młodego autora. W tym samym 1952 roku Hłasko, za radą Stefana Łosia, nawiązał kontakt ze Związkiem Literatów Polskich i działającym w tej organizacji Igorem Newerlym, pełniącym rolę opiekuna młodych. W kwietniu 1953 dzięki Stefanowi Łosiowi otrzymał trzymiesięczne stypendium twórcze Związku Literatów Polskich, ostatecznie porzucił pracę kierowcy i wyjechał do Wrocławia, aby pracować nad swoim debiutem. W tym czasie Hłasko bardzo dużo czytał, wtedy też zafascynowała go twórczość Fiodora Dostojewskiego.

Szybko zyskał sławę najzdolniejszego pisarza młodego pokolenia. Zdobył rozgłos i popularność dzięki nietypowemu stylowi twórczości, a także niekonwencjonalnemu zachowaniu (szczególnie ubiorowi). Był legendarną postacią młodego pokolenia, symbolem nonkonformizmu. Potężnie zbudowany (84 kg), w istocie nadwrażliwy, niepewny, ze skłonnością do depresji. Inklinacja do awantur kontrastowała w nim z faktem, że znajomi wypowiadali się o nim wyjątkowo ciepło. W 1958 wyjechał do Paryża. Prasa nazywała go wschodnioeuropejskim Jamesem Deanem (był do niego uderzająco podobny). Zyskał wtedy światowy rozgłos. Następnie wyjechał do Niemiec i Włoch. Wydanie antykomunistycznych Cmentarzy w paryskiej Kulturze wywołało nagonkę prasową w kraju. Maszynopis utworu przywiozła do Paryża Agnieszka Osiecka, z którą Hłasko miał romans.

Przyjaźnił się z Krzysztofem Komedą. W grudniu 1968, podczas wspólnego spaceru z Markiem Hłaską w Los Angeles, Krzysztof Komeda uległ tragicznemu wypadkowi. Na skutek przyjacielskich przepychanek Komeda upadł i zranił się poważnie w głowę. Stwierdzono krwiaka mózgu. Przewieziony przez żonę Zofię do kraju zmarł w szpitalu w Warszawie w kwietniu 1969. Wcześniej, podczas pobytu Komedy w szpitalu, gdzie lekarze walczyli o jego życie, Hłasko powiedział do żony Komedy: „Jeśli Krzysio umrze, to i ja pójdę”. W czerwcu 1969 pojechał do Niemiec.

Zmarł  14 czerwca 1969 w Wiesbaden, w niewyjaśnionych okolicznościach. Jedna z hipotez mówi, że przyczyną śmierci mogło być zmieszanie alkoholu i środków nasennych. Ci, którzy go znali, wykluczają samobójstwo.


Oficjalna strona internetowa autora:



BIBLIOGRAFIA:
Powieści:
    Ósmy dzień tygodnia (1957)[12]
    Następny do raju (1958)[13]
    Cmentarze (1958)
    Wszyscy byli odwróceni (1964)
    Brudne czyny (1964)
    Drugie zabicie psa (1965)
    Nawrócony w Jaffie (1966)
    Sowa, córka piekarza (1967)
    Sonata marymoncka (wyd. pośmiertnie 1982)
    Palcie ryż każdego dnia (wyd. pośmiertnie 1985)

Opowiadania
    Wilk (fragment powieści) (1954)
    Szkoła (fragment powieści) (1954)
    Złota jesień (fragment powieści) (1954)
    Noc nad piękną rzeką (fragment powieści) (1954)
    Głód (fragment powieści) (1956)
    Pierwszy krok w chmurach (1956) – zbiór opowiadań
        Dom mojej matki
        Robotnicy
        Okno
        List
        Finis perfectus
        Dwaj mężczyźni na drodze
        Baza Sokołowska
        Żołnierz
        Kancik, czyli wszystko się zmieniło
        Pijany o dwunastej w południe
        Odlatujemy w niebo
        Pierwszy krok w chmurach
        Śliczna dziewczyna
        Najświętsze słowa naszego życia
        Lombard złudzeń
        Pętla
    Planktony doktora X, czyli jeszcze jedna powiastka o samotności bohaterów (1957)
    Stacja (1962)
    Opowiadania (1963)[14]
        Amor nie przyszedł dziś wieczorem
        Namiętności
        Port pragnień
        Zbieg
        Krzyż
        Miesiąc Matki Boskiej
        Szukając gwiazd
        Powiedz im, kim byłem
        W dzień śmierci Jego
    Umarli są wśród nas (wyd. pośmiertnie, 1986)
    Pamiętasz, Wanda? (wyd. pośmiertnie, 1986)
    Trudna wiosna (wyd. pośmiertnie, 1986)
    Brat czeka na końcu drogi (wyd. pośmiertnie, 1986)

Wspomnienia
    Piękni dwudziestoletni (1966)

Zbiór esejów
    Listy z Ameryki (1967)

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz