Pablo Neruda (właściwie Ricardo Eliecer Neftalí Reyes Besualto), urodzony 12 lipca 1904 w Parral w Chile, poeta chilijski, laureat Nagrody Nobla w dziedzinie literatury za rok 1971. Pseudonimu Pablo Neruda użył po raz pierwszy w 1920, kiedy to podpisał nim swoje debiutanckie wiersze opublikowane w czasopiśmie Selva Austral, pseudonim później zalegalizowano. Imię Pablo przyjął prawdopodobnie po francuskim poecie Paulu Verlaine'ie, a nazwisko po czeskim poecie i prozaiku Janie Nerudzie.Neruda jest uważany za jednego z najwybitniejszych i najbardziej wpływowych poetów XX w. Kolumbijski pisarz, Noblista Gabriel García Márquez nazwał Pablo Nerudę największym poetą XX w. wszystkich języków.
Przeniknięta humanizmem twórczość Nerudy rozwijała się początkowo w kręgu tradycji modernistycznej (tomik Crepusculario 1923, erotyki Veinte poemas de amor y una canción desesperada 1924). W późniejszych zbiorach (Tentativa del hombre infinito 1926, Residencia en la tierra, t. 1–2 1933–35) zaznaczyły się wpływy surrealizmu i odrębny styl poetycki Nerudy, charakteryzujący się dynamizmem, oryginalną symboliką, plastycznością obrazów, nastrojami niepokojów i katastroficznych lęków.
Doznania z lat hiszpańskiej wojny domowej 1936–1939 zainspirowały Nerudę do napisania poematu "Espana en el corazón" (1937), przeobrażając poetę z subiektywnego liryka i romantycznego wizjonera w wyraziciela rewolucyjnych idei społecznych i politycznych, który gwałtowne obrazy poetyckie i hermetyczną formę zastąpił spokojniejszą metaforyką i dydaktyzmem. Kulminacją tych tendencji jest "Pieśń powszechna" (1950, wyd. pol. 1954 w przekł. K.I. Gałczyńskiego i in.) — wielka epopeja walki wyzwoleńczej ludów Ameryki Łacińskiej, a zarazem hymn na cześć piękna jej przyrody. W późniejszych zbiorach rozmach epicki ustąpił miejsca poezji codzienności (Odas elementales, t. 1–3 1954–1957), niepokój — optymistycznej wierze w życie i miłość (Cien sonetos de amor 1957, Estravagario 1958), a żarliwe zaangażowanie polityczne — pogodnej i niepozbawionej humoru autorefleksji (Memorial de la Isla Negra, t. 1–5 1964).
Neruda był ponadto autorem dramatu "Sława i śmierć Joachima Muriety" (1967, wyst. pol. 1971) oraz pośmiertnie wydanych wspomnień: "Wyznaję, że żyłem" (1974, wyd. pol. 1976); kończy je opis przewrotu w Chile 1973 — rozdział Allende i "Para nacer he nacido" (1978). W 1971 otrzymał Nagrodę Nobla. Jego prace przetłumaczono na kilkadziesiąt języków.
Poeta jest autorem dwóch największych w historii publicznych odczytów autorskich, rekordowych pod względem zebranej widowni. 15 lipca 1945 Neruda czytał swoje prace na Estádio do Pacaembu w Sao Paulo w Brazylii w hołdzie komunistycznemu rewolucjoniście Luisowi Carlosowi Prestesowi, jego publicznością było ponad 100 tys. ludzi. Kiedy Neruda powrócił do Chile po odebraniu Nagrody Nobla prezydent Salvador Allende zaproponował podczas uroczystego powitania na Estadio Nacional de Chile w Santiago, aby poeta wyrecytował swoje wiersze w obecności ponad 70 tys. osób.
Według jednej z wersji został zamordowany przez siepaczy wojskowej junty Pinocheta, ale w 2013 roku międzynarodowy zespół 15 chilijskich i zagranicznych ekspertów od medycyny sądowej po badaniach szczątków wykluczył otrucie, które podejrzewano na podstawie zeznań jego współpracowników. Wykluczenie otrucia nie oznacza, że nobliście nie podano środka, który mógł spowodować jego śmierć. Ostatnio pojawił się wyraźny trop wskazujący, że Michael Townley mógł wstrzyknąć w roku 1973 dla będącego w szpitalu Pablo Nerudy środek, po którym noblista zmarł 23 września. Pogrzeb poety, na który mimo działań władz przyszły tysiące Chilijczyków, stał się pierwszą tak liczną publiczną demonstracją przeciwko rządom junty Augusto Pinocheta.
[źródło]
BIBLIOGRAFIA:
1. Pieśń świąteczna (1921)
2. Rzecz o zmierzchu (1923)
3. Dwadzieścia wierszy o miłości i jedna pieśń rozpaczy (1924)
4. Ryzyko człowieka nieśmiertelnego (1926)
5. Pobyt na ziemi I (1933)
6. Pobyt na ziemi II (1933)
7. Pobyt na ziemi III (1936)
8. Pieśń powszechna (1950)
9. Księga pytań
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz