czwartek, 2 stycznia 2014

TOVE JANSSON - biografia i bibliografia

Tove Marika Jansson, urodzona 9 sierpnia 1914 w Helsinkach, fińska pisarka szwedzkojęzyczna, malarka, ilustratorka i rysowniczka komiksowa, znana najbardziej jako autorka książek o Muminkach.

Ojciec, Viktor Jansson był rzeźbiarzem, a matka, Signe Hammarsten-Jansson – projektantką. Jej bracia również byli artystami: Per Olov Jansson fotografem, Lars Jansson autorem i rysownikiem komiksowym. Rysowała dla satyrycznego pisma "Garm".

W latach 1930-1933 studiowała malarstwo w Sztokholmie, później w Akademii Sztuki Ateneum w Helsinkach. Studiowała również w Paryżu.



Tove Jansson mieszkała w Helsinkach, ale większość czasu spędzała z dala od swojego atelier, na wyspie Klovharu w Zatoce Fińskiej, która stała się tłem dla jej książek. Pisarka była lesbijką. Przez 40 lat, aż do śmierci, żyła ze swoją partnerką, graficzką Tuulikki Pietilä. Pietilä była autorką wielu rysunków do jej książek. Jej i partnerki wspólne podróże oraz pobyt na wyspie zostały utrwalone na taśmach filmowych. Na ich podstawie nakręcono kilka filmów o ich wspólnym życiu. Tuulikki Pietilä była też pierwowzorem jednej z postaci z książek Tove Jansson – Too-tiki występującej w "Zimie Muminków" i "Opowiadaniach z Doliny Muminków".

Publikacja pierwszej powieści Jansson, "Małe trolle i duża powódź", napisanej w 1939, miała miejsce w 1945, jednak największą sławę przyniosły jej utwory przedstawiające świat "Doliny Muminków". "Kometa nad Doliną Muminków" ukazała się w 1946, odnosząc znaczący sukces, podobnie jak kolejne powieści z serii. "Dolina Muminków" w listopadzie, ostatnia z cyklu, została wydana w 1980.

Seria o Muminkach zyskała szczególną popularność dzięki unikatowej atmosferze świata w niej przedstawionego, bezpośredniemu i humorystycznemu językowi, bez przesadnego moralizatorstwa, niespotykanemu dotąd w literaturze dziecięcej, a także ilustracjom autorstwa samej Jansson.

W latach 1947/48, oraz 1954 - 1959 Jansson stworzyła (czasem współtworzyła z bratem Larsem) 22 komiksy o przygodach Muminków. Później seria była kontynuowana przez Larsa Janssona, który był samodzielnym autorem kolejnych 52 komiksów.

Oprócz cyklu o Muminkach Jansson jest także autorką książek dla dorosłego odbiorcy, twórczynią dzieł plastycznych (obrazów i fresków) i ilustratorką książek, takich jak m.in. "Hobbit, czyli tam i z powrotem" Tolkiena, czy "Alicja w Krainie Czarów" Lewisa Carrolla.

Tove Jansson została uhonorowana Nagrodą Szwedzkiej Akademii w 1994 (nagrody takie otrzymali również m.in. Astrid Lindgren i Ingmar Bergman). W 1966 została odznaczona Medalem Hansa Christiana Andersena – międzynarodową nagrodą dla twórców książek dla dzieci. Książki o Muminkach zostały przetłumaczone na 34 języki i wydane w milionach egzemplarzy. Po fińskim eposie Kalevala i utworach literackich pisarza Miki Waltari są one najczęściej tłumaczonymi dziełami literatury fińskiej.

2 grudnia 1976 w Ambasadzie PRL w Helsinkach odebrała z rąk Kanclerza Cezarego Leżeńskiego przyznany jej w 1975 roku na wniosek dzieci Order Uśmiechu oraz legitymację z numerem 133.

Pisarka zmarła  27 czerwca 2001 w Helsinkach.


[źródło]


BIBLIOGRAFIA:

Seria książek o Muminkach

    Małe trolle i duża powódź
    Kometa nad Doliną Muminków
    W Dolinie Muminków
    Pamiętniki Tatusia Muminka
    Lato Muminków
    Zima Muminków
    Opowiadania z Doliny Muminków
    Tatuś Muminka i morze
    Dolina Muminków w listopadzie

Pozostałe powieści:

Książka o Mimbli, Muminku i Małej Mi - Co było potem? (1952),
Kto pocieszy Maciupka? (1960)
Niebezpieczna podróż (1977)
Kamienne pole (1984)
Podróż z małym bagażem - zbiór opowiadań
Lato (1972)
Córka rzeźbiarza (1968) - zbiór opowiadań
Uczciwa oszustka (1982)

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz